ග්‍රහණ ඉතිහාසය

තාරකා විද්‍යාත්මක සංසිද්ධීන් පිළිබදව නිවැරදි, තර්කානුකූල වටහා ගැනීමක් නොතිබූ ආදී මිනිසා, වරින්වර ඇති වූ සූර්යග්‍රහණ හා චන්ද්‍රග්‍රහණ සලකන ලද්දේ අත්භූත සිද්ධීන් ලෙසය. ඔවුන් මෙවැනි සිද්ධීන් තමන්ට නරක කාලයන් උදා කරන්නන් ලෙස සැලකූ අතර ඒවා නැරබීමටද මහත් බියක් දැක්වූ බවටද සදහන් වේ.

විවිධ සංස්කෘතීන් හරහා පැවතගෙන එන පුරාවෟත වල සදහන් වන පරිදි ග්‍රහණ ඇති වීමේදී චන්ද්‍රයා හෝ සූර්යයා අවහිර කර ඇත්තේ යම් ආකාරයක සත්වයෙකු විසිනි. මෙහිදී ඉන්දියානුවන්, චීන ජාතිකයන් හා ඉන්දුනීසියානුවන් මකරෙකු පිළිබදවත්, වියට්නාම ජාතිකයින් විශාල ගෙම්බෙකුද, ආර්ජන්ටිනාවේ වෙසෙන්නන් ජගුඅර්(Jaguar) නම් දිවියන් වර්ගයට අයත් සත්වයකුද, සයිබීරියානුවන් වැම්පයර්(Vampire) ලෙස හැදින්වෙන ලේ උරා බොන සත්වයෙකුද, යනාදී වශයෙන් සත්වයින් ග්‍රහණ ඇති කිරීමට හේතු වන බවට විශ්වාස කර ඇත.

අද යුගයේ සෑම අයෙකුටම වාගේ සූර්යග්‍රහණ හා චන්ද්‍රග්‍රහණ යනු කුමන ආකාරයක සංසිද්ධීන්ද යන්න පිළිබදව යම් කිසි ආකාරයක හෝ අවබෝධයක් පවතී. මේ නිසා අද යුගයේ ජීවත් වන බොහෝ දෙනා ග්‍රහණ තවදුරටත් නරක විපත් ආදිය හෝ බිය උපදවන සංසිද්ධීන් ලෙස නොසලකන අතර චන්ද්‍රග්‍රහණ  හා සූර්යග්‍රහණ යනු දුර්ලභ, තම ජීවිතයේ එක් වරක් හෝ අත්දැකිය යුතු පුදුමය දනවන සිද්ධීන් ලෙස හැදින්වීමට පුරුදුව සිටී.

ඉතිහාසයේ සිදු වූ ප්‍රසිද්ධ ග්‍රහණ කිහිපයක් හා ඒ හා බැදුනු තවත් තොරතුරු පිළිබදව පහත දැක්වෙයි. වරින්වර සිදුවූ මෙවැනි ග්‍රහණ පිළිබදව ලොව විවිධ ප්‍රදේශ වලින් වාර්තා වන නමුත් අවාසනාවකට මෙන් ශ්‍රී ලංකාවෙන් එවැනි ආකාරයක  සටහනක් හමු නොවේ.

  • සූර්යග්‍රහණ සහ චන්ද්‍රග්‍රහණ පිළිබදව ඇති පැරණිතම සටහනක් පිළිබදව නිවැරදි තොරතුරක් නොමැති වූවත්, හදුනාගෙන ඇති පරිදි පැරණිතම සටහන ලෙස සැලකෙන්නේ ක්‍රි.ව. 2134 ඔක්තෝම්බර් 22 වන දින සිදු වූ පූර්ණ සූර්යග්‍රහණයක් ගැන චීනයෙන් වාරතා වන සටහනකි.
  • බැබිලෝනියානු තාරකා විද්‍යාඥයින් ක්‍රි.පු. 700 සිට ක්‍රි.පු. 50 දක්වා හ්‍රහණ පිළිබදව අධ්‍යනය කල බවට සාධක ඇති අතර සාරෝස්(Saros) චක්‍රය ලෙස අද අප හදුන්වන ග්‍රහණ චක්‍රය මුල්වරට හදුනා ගත් පුත්ගලයින් ලෙස බැබිලෝනියානු ජාතිකයින් දැක්විය හැකිය. ග්‍රහණ ඇති වීමේ රටාවන් පිළිබදව ලොව පැවති තවත් ශිෂ්ටාචාර වලින් තොරතුරු සටහන් වී ඇති නමුත් එවැන්නක් පිළිබදව ඉතා පැහැදිළි සටහනක් පවතින්නේ බැබිලෝනියානුවන් සතුවය.
  • මිලේටස් හි තෙලේස් ලෙස හැදින්වෙන ප්‍රසිද්ධ දාර්ශණිකයා බැබිලෝනියානුවන්ව අධ්‍යනය කර ක්‍රි.පු. 585 මැයි මාසයේ 28 වන දින පූර්ණ සූර්යග්‍රහණයක් සිදුවිය හැකි බවට අනාවකි පලකොට ඇත. මෙය සිදුවී ඇත්තේ මැද පෙරදිග රටවල් දෙකක් යුද වදින සමයකදී වන අතර මේ සූර්යග්‍රහණයෙන් එකල මිනිසා කොතරම් බියට පත් වූවා දැයි කිවහොත් මේ නිසා යුද්ධ කිරීම නවතා සාමකාමී වීමටද මෙය හේතු වූ බවටද සටහන් වේ. තවද මෙය ඉතිහාසයේ සිදු වූ ප්‍රසිද්ධම සූර්යග්‍රහණය ලෙසද හැදින්වේ.
  • 1453 මැයි 29 වන දින සිදුවූ චන්ද්‍රග්‍රහණයක් පිළිබදව කොන්ස්තන්තිනෝපල්  නගරයෙන් වාර්තා වන අතර එතැන් සිට දින කිහිපයකට පසුව කොන්ස්තන්තිනෝපල් නගරය තුර්කි හමුදාවන්ට යටත් වීමට මෙම චන්ද්‍රග්‍රහණය හේතු වූ බවද සදහන් වේ.
  • කොලොම්බස් ඔහුගේ පස් වන ගවේශණයේදී, 1504 පෙබරවාරි 29 දින සිදුවූ චන්ද්‍රග්‍රහණයක් පිළිබදව වාර්තා කරයි.
  • 1999 අගෝස්තු 11 වන දින සිදු වූ පූර්ණ සූර්යග්‍රහණය, 20 වන සියවසේ සිදු වූ අවසාන සූර්යග්‍රහණයයි. ඉතිහාසයේ, ආදී මිනිසා සූර්යග්‍රහණ වලට ඉතා බියකින් පසු වූවාක් මෙන් මෙම සියවස තුල සිදු වූ මේ අවසාන පූර්ණ සූර්යග්‍රහණය පිළිබදව මිනිසුන් තුල පැවතියේ එය දරුණු විපත් ලගා කරවිය හැකි ආකාරයේ සිද්ධියක් විය හැකි බවයි. නමුත් එවැනි විපත් පිළිබදව වාර්තා නොමැත. කෙසේ වෙතත් තර්කාණුකූලව බලන කල මෙය 20 වන සියවසේදී සිදුවූ අවසාන සූර්යග්‍රහණය නොවන බවද පෙන්විය හැකිය. එනම් 21 වන ශතවර්ශය ආරම්භ වන්නේ වසර 2000 දී නොව 2001 දීය. ඊට හේතුව බිංදුව ලෙස වසරක් ගණනය කොට නොතිබීමයි.

 

Read More

SkyLk Podcast EPS #23 – 2012?

2012 වසරේදී සිදුවෙනවා කියන ලෝක විනාශය කුමක්ද? අප බිය විය යුතු ද? මෙවර පොඩ්කාස්ට් වැඩසටහන වෙන්වන්නේ ලෝක විනාශය පිළිබඳ විද්‍යාත්මක විවරණයකට ය.

ඔබ සතුව තාරකාවිද්‍යාව හෝ ඒ ආශ්‍රිත ගැටලු වෙතොත් admin@skylk.com යන ඊ මේල් ලිපිනය ඔස්සේ අප වෙත එවන්න.

සවන් දෙන්න high quality (slow stream){audio}pod/EPS_23_2012_HI.mp3{/audio}

සවන් දෙන්න low quality (fast stream){audio}pod/EPS_23_2012_LOW.mp3{/audio}

[+]Download high quality [+]Download low quality

වැඩසටහනට අදාල ඡායාරූප:

අප ක්ෂිරපථයේ අවදානම් සහිත කලාපය සහ අප දැන් සිටින ස්ථානය

වැඩසටහනට අදාල සබැඳි:

asteroidwatch

spaceguard

Vast methane ‘plumes’ seen in Arctic ocean as sea ice retreats

Read More

EPS #22 Properties of Stars – තාරකාවල ලක්ෂණ

රෑ අහසේ අපට පෙනෙන තරු විවිධාකාරයි. විවිධ වර්ණවලින් විවිධ ප්‍රමාණවලින් අපට පෙනෙන තරුවල ලක්ෂන මොනවාද? තරු එකකට එකක් වෙනස් වන්නේ කෙසේද? මෙවර වැඩසටහන ඒ වෙනුවෙන්.

ඔබ සතුව තාරකාවිද්‍යාව හෝ ඒ ආශ්‍රිත ගැටලු වෙතොත් admin@skylk.com යන ඊ මේල් ලිපිනය ඔස්සේ අප වෙත එවන්න.

සවන් දෙන්න high quality (slow stream){audio}pod/EPS_22_Properties_of_Stars_HI.mp3{/audio}

සවන් දෙන්න low quality (fast stream){audio}pod/EPS_22_Properties_of_Stars_LOW.mp3{/audio}

[+]Download high quality [+]Download low quality

වැඩසටහනට අදාල ඡායාරූප:

අසම්පාත කෝණය භාවිතයෙන් තාරකා වලට දුර මැණීම

තාරකාවට දීප්තතාවය සහ දුර අතර ඇති සම්බන්ධය

HR සටහන

Read More

EPS #21 Special relativity – විශේෂ සාපේක්ෂතාවාදය

මේ විශ්වයේ සෑම දේටම අදාල පොදු සිද්ධාන්තය මොකද්ද? අපි හැමෝටම තේරෙන විදියට ඒ ගැන කතා කරමු.

ඔබ සතුව තාරකාවිද්‍යාව හෝ ඒ ආශ්‍රිත ගැටලු වෙතොත් admin@skylk.com යන ඊ මේල් ලිපිනය ඔස්සේ අප වෙත එවන්න.

සවන් දෙන්න high quality (slow stream){audio}pod/EPS_21_Reletivity_Part_1_HI.mp3{/audio}

සවන් දෙන්න low quality (fast stream){audio}pod/EPS_21_Reletivity_Part_1_LOW.mp3{/audio}

[+]Download high quality [+]Download low quality

More Info වැඩිදුර විස්තර:

Theory of relativity

Special relativity

Read More

EPS #20 අභ්‍යවකාශ සංචාරක ව්‍යාපාරය, අඟහරු ගමන සහ තවත් පුවත්… එහෙන් මෙහෙන්

විනෝදය පිණිස අභ්‍යවකාශයට යන මිනිසුන්… CERN ආයතනයේ තවතම පුවත.. නාසා ආයතනයේ මීළඟ අඟහරු රෝවරය සහ අඟහරු වෙත ගමනක යෙදෙන මිනිසුන්.

ඔබ සතුව තාරකාවිද්‍යාව හෝ ඒ ආශ්‍රිත ගැටලු වෙතොත් admin@skylk.com යන ඊ මේල් ලිපිනය ඔස්සේ අප වෙත එවන්න.

සවන් දෙන්න high quality (slow stream){audio}pod/EPS_20_Space_Tourism_Trapping_Anti_Matter_Mars500_MSL_HI.mp3{/audio}

සවන් දෙන්න low quality (fast stream){audio}pod/EPS_20_Space_Tourism_Trapping_Anti_Matter_Mars500_MSL_LOW.mp3{/audio}

[+]Download high quality [+]Download low quality

More Info වැඩිදුර විස්තර:

{youtube}WBo8t0B5NhM{/youtube}

{youtube}pDmWSr22NMI{/youtube}

{youtube}hS7GV9bairQ{/youtube}

 

Read More

EPS #19 Stories Behind Findings – සොයාගැනීම් සහ ඒ සඳහා පසුබිම් වූ කතා

මෙවර skyLk පොඩ්කාස්ට් වැඩසටහන වෙන්වන්නේ තාරකාවිද්‍යා ඉතිහාසයේ වැදගත් වන සිද්ධි කිහිපයක් හා බැඳුනු කතා කිහිපයකට ය. එරතොස්තනීස් පෘථිවියේ පරිධිය මනින ලද ආකාරයත්, සෙනසුරුගේ වළලු පිළිබඳ කතාව සහ හබල් විසින් මණ්දාකිණි සොයාගත් ආකාරය පිළිබඳව skyLk පොඩ්කාස්ට් කණ්ඩායම ඔබ හා කරුණු බෙදාගනී.

ඔබ සතුව තාරකාවිද්‍යාව හෝ ඒ ආශ්‍රිත ගැටලු වෙතොත් admin@skylk.com යන ඊ මේල් ලිපිනය ඔස්සේ අප වෙත එවන්න.

සවන් දෙන්න high quality (slow stream){audio}pod/EPS_19_Stories_Behind_Findings_HI.mp3{/audio}

සවන් දෙන්න low quality (fast stream){audio}pod/EPS_19_Stories_Behind_Findings_LOW.mp3{/audio}

[+]Download high quality [+]Download low quality

More Info වැඩිදුර විස්තර:

  • “ෆ්පැට් අර්ත්” සංගමයේ වෙබ් අඩවිය http://theflatearthsociety.org/cms
  • එරතොස්තනීස් පෘථිවියේ පරිධිය ගණනය කළ ආකාරය පිළිබඳව SkyLk විශේෂ ලිපිය http://bit.ly/9ovqM4
  • එඩ්වින් හබල් වෙනුවෙන් වන වෙබ් අඩවිය http://www.edwinhubble.com
  • ගැලිලියෝ සෙනසුරුගේ වළලු නිරීක්ෂණය කළ ආකාරය සහ එඩිවින් හබල් මණ්දාකිණි වර්ග කළ ආකාරය පිළිබඳව තවත් විස්තර සඳහා “අහසට යොමු වූ නෙත්” වාර්තා වැඩසටහන නරඹන්න.
Read More

EPS #18 Remote Telescope Observing – දුරස්ථව දුරේක්ෂ මගින් අහස නිරීක්ෂණය කිරීම

දුරේක්ෂ මගින් අහස නිරීක්ෂණය කිරීම සඳහා සාමාන්‍ය ක්‍රමය නම් එම දුරේක්ෂය සහිත ස්ථානයට ගොස් නිරීක්ෂණ සිදු කිරීමයි. නමුත් ගැටළුවන්නේ ‍එම දුරේක්ෂ පිහිටා තිබෙන්නේ ඈත කඳු මුදුන්වල වීම නිසා විද්‍යඥයින්ට එම ස්ථානයට නිතර යාමට අපහසු වීමයි. දුරස්ථව එම දුරේක්ෂ පාලනය කල හැකි ක්‍රමයක් වේ නම් විද්‍යාඥයින්ට වඩාත් ඉක්මනින් සහ පහසුවෙන් නිරීක්ෂණ සිදු කල හැකිය. මෙවර පොඩ්කාස්ට් වැඩසටහන වෙන්වන්නේ දුරස්ථව දුරේක්ෂ මගින් අහස නිරීක්ෂණය කිරීම පිළිබඳව යි.

ඔබ සතුව තාරකාවිද්‍යාව හෝ ඒ ආශ්‍රිත ගැටලු වෙතොත් admin@skylk.com යන ඊ මේල් ලිපිනය ඔස්සේ අප වෙත එවන්න.

සවන් දෙන්න high quality (slow stream){audio}pod/EPS_18_Remote_Telescope_Observing_HI.mp3{/audio}

සවන් දෙන්න low quality (fast stream){audio}pod/EPS_18_Remote_Telescope_Observing_LOW.mp3{/audio}

[+]Download high quality [+]Download low quality

More Info වැඩිදුර විස්තර:

දුරස්ථව දුරේක්ෂ මගින් අහස නිරීක්ෂණය කිරීම (Remote Telescope Observing) සපයන වෙබ් අඩවි කිහිපයක්.

http://www.telescope.org
http://www.slooh.com
http://virtualtelescope.bellatrixobservatory.org
http://www.global-rent-a-scope.com

Read More

EPS #17 අන්තර්ජාතිත තාරකාවිද්‍යා මාසය උදාවේ

පසුගිය වසරේ අන්තර්ජාතික තාරකාවිද්‍යා වර්ෂය යෙදුනු අතර මේ වසරේ අප්‍රේල් මාසය අන්තර්ජාතික තාරකාවිද්‍යා මාසය ලෙස නම් කර ඇත. අන්තර්ජාතිත තාරකාවිද්‍යා මාසය යනු කුමක්ද යන්න පිළිබඳව සහ මේ දිනවල බහුලව කතා කරන මාතෘකා කිහිපයක් පිළිබඳව මෙවර පොඩ්කාස්ට් වැඩසටහන හරහා සාකච්ඡා කෙරෙනු ඇත.

ඔබ සතුව තාරකාවිද්‍යාව හෝ ඒ ආශ්‍රිත ගැටලු වෙතොත් admin@skylk.com යන ඊ මේල් ලිපිනය ඔස්සේ අප වෙත එවන්න.

සවන් දෙන්න high quality (slow stream){audio}pod/EPS_17_The_dawn_of_GAM_HI.mp3{/audio}

සවන් දෙන්න low quality (fast stream){audio}pod/EPS_17_The _dawn_of_GAM_LOW.mp3{/audio}

[+]Download high quality [+]Download low quality

More Info වැඩිදුර විස්තර:

අන්තර්ජාතිත තාරකාවිද්‍යා මාසය
http://www.gam-awb.org/

සූර්යයා නිරීක්ශණය කිරීමේ ක්‍රම
./index.php?option=com_content&view=article&id=220:observing-eclipses&catid=37:observation-astronomy&Itemid=34

මෝඩයාගේ දිනයේ විහිළුව
http://crave.cnet.co.uk/gadgets/0,39029552,49305387,00.htm

 

Read More

EPS #16 විශ්වයේ පරිමාණය සහ අපිට හිමි තැන

අප පෘථිවිය ඇත්තේ විශ්වය තුල ය. මේ තෙරක් නොපෙනෙන විශ්වය සැබැවින්ම කොතරම් විශාල ද? මේ තරම් විශාල විශ්වයේ අප පෘථිවියට හිමි ස්ථානය කෙබඳු ද? මෙවර පොඩ්කාස්ට් වැඩසටහන වෙන්වන්නේ අප විශ්වයේ ප්‍රමාණය පිළිබඳව අවබෝධ කර ගැනීමට ය.

ඔබ සතුව තාරකාවිද්‍යාව හෝ ඒ ආශ්‍රිත ගැටලු වෙතොත් admin@skylk.com යන ඊ මේල් ලිපිනය ඔස්සේ අප වෙත එවන්න.

සවන් දෙන්න high quality (slow stream){audio}pod/EPS_16_Scale_Of_The_Universe_And_Us_HI.mp3{/audio}

සවන් දෙන්න low quality (fast stream){audio}pod/EPS_16_Scale_Of_The_Universe_And_Us_LOW.mp3{/audio}

[+]Download high quality [+]Download low quality

More Info වැඩිදුර විස්තර:

අප දන්නා විශ්වය

{youtube}bXrXTx94aFg{/youtube}

http://en.wikipedia.org/wiki/Big_bang

http://en.wikipedia.org/wiki/Universe#Size.2C_age.2C_contents.2C_structure.2C_and_laws

 

Read More

EPS #15 රෑ අහසේ ප්‍රදීපාගාර – පල්සාර

1967 වසරේදී රේඩියෝ තාරකාවිද්‍යඥයින්ට හමුවූ විශේෂිත තරංග රටාව කුමක්ද? පිටසක්වල ජීවීන්ගේ පණිවිඩයක්ද?
මෙවර පොඩ්කාස්ට් වැඩසටහන වෙන්වන්නේ පල්සාර පිළිබඳව කතාබහ කිරීමට යි.

ඔබ සතුව තාරකාවිද්‍යාව හෝ ඒ ආශ්‍රිත ගැටලු වෙතොත් admin@skylk.com යන ඊ මේල් ලිපිනය ඔස්සේ අප වෙත එවන්න.

සවන් දෙන්න high quality (slow stream){audio}pod/EPS_15_Pulsars_HI.mp3{/audio}

සවන් දෙන්න low quality (fast stream){audio}pod/EPS_15_Pulsars_LOW.mp3{/audio}

[+]Download high quality [+]Download low quality

More Info වැඩිදුර විස්තර:

පල්සාරයක ආකෘතිය

{youtube}mXzwtp-KaoI{/youtube}

http://science.nasa.gov/NEWHOME/help/tutorials/Pulsar90_w_2i.htm

http://www.pulsarastronomy.net/wiki

http://www.naic.edu/~pulsar

‍ජොසලින් බෙල් සමඟ කතාබහක් (ඉංග්‍රීසි) www.jodcast.net වෙබ් අඩවිය ඇසුරිණි

{audio}http://www.jodcast.net/archive/200706/20070601-jodcast-interview-high.mp3{/audio}

If you’ve got a questions for the skylk podcast team, please email to admin@skylk.com

 

Read More