සූර්ය ගිණිදළු වර්ගීකරණය කිරීම

සෑම වසර 11කට වරක්ම සූර්යයා සක්‍රීය වන අතර මෙම අවධියේදී සූර්ය ගිණිදළු වැඩි වශයෙන් සිදුවේ. 2012 සහ 2013 වසර වලදී සූර්යයා මෙවර සක්‍රීය කාලය පසුකරනු ඇත. නැවතත් සක්‍රීය කාලයක් එළඹෙන්නේ 2023දී පමණ ය.

සූර්යයාගේ චුම්බක ක්ෂේත්‍ර ඇඹරී, කෑඩී, නැවත එකතුවන විට සූර්යය වායුගෝලයේ ඇති වන පිපිරීම් නිසා හයිඩ්‍රජන් බෝම්බ බිලියන ගණනක ශක්තියක් නිපදවෙන අතර මෙම ශක්තිය සූර්ය ගිණිදළුවක් (Solar flares) ලෙස අභ්‍යවකාශයට මුදාහැරේ.

සූර්ය ගිණිදළු වල ප්‍රබලතාවය අනුව ඒවා වර්ගකර ඇත. ‍මේ අනුව විශාලතම සූර්ය ගිණිදළු X-ඛාණ්ඩයේ ඒවා ලෙස හැඳින්වේ. අඩුම ප්‍රබලතාවයෙන් යුත් ඒවා A-ඛාණ්ඩයේ ඒවා ලෙසත් ප්‍රබලතාවය අනුව පිළිවෙලින් A, B, C, M, සහ X ලෙස වර්ග කර ඇත. මේ එක් ඛාණ්ඩය පෙර ඛාණ්ඩයේ ප්‍රබලතාවයට වඩා 10ක් වැඩි ය. එනම්  C ඛාණ්ඩය B ඛාණ්ඩයට වඩා 10ක් ප්‍රබලතාවය වැඩි ය. එමෙන්ම සෑම අකුරක් තුලම 1 සිට 9 දක්වා තවත් උප පරිමාණයන් ඇත.

C ඛාණ්ඩය යනු ඉතා දුර්වල ගිණි දළු ය. මේවා පෘථිවියට එතරම් බලපෑමක් ඇති නොකරයි. M ඛාණ්ඩයේ ගිණි දළු නිසා පෘථිවියේ ධ්‍රැව ආශ්‍රිත චන්ද්‍රිකා සහ රේඩියෝ සන්නිවේදන පද්ධතීන් සුළු කාලයකට අක්‍රිය වීමක් සිදුවිය හැකි ය.

X ඛාණ්ඩයේ ගිනි දළු විශාලතම ඒවා වන නමුත් X9ට වැඩි ගිණි දළුද වාර්තා වී ඇත. දැනට වාර්තා වී ඇති විශාලතම සූර්ය ගිණි දළුව වාර්තා වූයේ 2003 වසරේදී ය. සූර්ය ගිණිදළුවේ ප්‍රබලතාවය මනින උපකරණ මගින් එය X17ක් ලෙස මැන්නද එය X28ක් පමණ විශාල බව විද්‍යාඥයින් පවසයි.

 

{youtube}Uj6t841hg-w{/youtube}

මෙවර සූර්ය චක්‍රයේ ප්‍රථම X ඛාණ්ඩයේ ගිනි දළුව 2011 පෙබරවාරි 15වන දින ඇතිවූ අතර ඉන් පසුවද ගිණිදළු බොහෝ ලෙස ඇති විය. පසුගිය ජනවාරි 23වන දින සූර්යයා විසින් M8.7 ප්‍රමානයේ ගිණිදළුවක් නිකුත්කල අතර (ඡායාරූපය) ඉන්  විශාල විකිරණ කුණාටුවක් ඇති විය. මෙවන් කුණාටු පෘථිවිය දෙසට ඇති වුවහොත් ඒමගින් පෘථිවිය අවට කක්ෂගතකර ඇති චන්ද්‍රිකාවලට හානි විය හැකි ය.

නාසා ඇසුරිණි