ක්‍රිස්තු වර්ෂ 1977
නාසා ආයතනය විසින් වෝයේජර් නම් යානා දෙකක් අභ්‍යාවකාශ ගත කරයි එම යානා දෙකෙන් එකක් බ්‍රහස්පතී,සෙනසුරු යන ග්‍රහයින්ගේ තොරතුරු සෙවීමටද අනෙක් යානය යුරේනස් සහ නෙප්චුන් ග්‍රහයින් ගේ තොරතුරු සෙවීමටද අහ්‍යාවකාශගත කරනලදී.
ක්‍රිස්තු වර්ෂ 1981
අභ්‍යාවකාශ යුගයේ ආරම්භයේ සිට පැවති රොකට් යානා වෙනුවට නවතම අභ්‍යාවකාශ යානා වර්ගයක් හඳුන්වා දෙයි.ඒවා “ෂටල” යානා ලෙස හඳුන්වයි. රොකට් මෙන් නොව මේවා නැවත නැවතත් භාවිතයට ගත හැකිය,එය ෂටල යානාවල විශේෂත්වයි. ප්‍රථම ෂටලය වන්නේ කොලොම්බියා ෂටලයයි. බාහිර ඉන්ධන ටැංකිය,ඝන ඉන්ධන රොකට් බූස්ටර සහ ඔබිටර් යන කොටස්වලින් සමන්විත මෙම ෂටල යානා දැවැන්ත මෙහෙයුම් සඳහා බෙහෙවින් යොදා ගැනේ.
ක්‍රිස්තු වර්ෂ 1983
තාරකාවිද්‍යාවට තවත් නව තාක්ෂණික අංගයක් එක්විය. එය අධෝරක්ත තාරකාවිද්‍යාවයි. අධෝරක්ත කිරණ විශ්ලේෂණය මගින් තාරකාවිද්‍යාත්මක නිරීක්ෂණ කිරීම මේ අයුරින් හදුන්වයි. 1983 දී අධෝරක්ත විශ්ලේෂණය කළ හැකි ප්‍රථම චන්ද්‍රිකාව අභ්‍යාවකාශ ගත විය. එය IRAS (Infrared Astronomical Satellite) චන්ද්‍රිකාවයි.මෙම චන්ද්‍රිකාව මගින් විශ්ලේෂණය කරණු ලබන්නේ අධෝරක්ත නම් විශේෂිත වූ තාපජනක කිරණයක් බැවින් මෙම යානය නිතරම ඉතාමත් ශීතවිය යුතුය නැතහොත් අදාල විශ්ලේශණ අසාර්ථකවේ. එහෙයින් මෙම යානය ශීතල කිරීම සඳහා ද්‍රව හිලියම් යොදාගෙනඇත. මෙම යානය මගින් දින 900 ත් 1000ත් අතර කාලයක් පුරාවටම විශ්ලේෂණයන් කර නවතම තොරතුරු රාශියක් සොයාගෙන ඇත.
ක්‍රිස්තු වර්ෂ 1986
යුරෝපය,රුසියාව සහ ජපානය යන රටවල් මගින් හැලීගේ ධූමකේතුව නිරීක්ෂණයට යානා කීපයක් අභ්‍යාවකාශ ගත කරයි. යුරෝපය මගින් අභ්‍යාවකාශ ගත කල “ජියෝටෝ” යානය ඉතාමත් සාර්ථකව එම ධූමකේතුවේ කොමාව යන කොටස හරහා ගමන් ගෙන එහි න්‍යෂ්ටිය හා අභ්‍යන්තරය ජායාරූපයට ගෙන ඇත. රුසියාව හා ජපානය මගින් අභ්‍යාවකාශ ගත කල යානා එතරම් සාර්ථක නොවීය.
1986 දී සිවූ තවත් වැදගත් සංසිද්ධියක් වන්නේ චැලෙන්ජර් ෂටල අනතුරට පත්වීමයි. කාර්මික දෝෂයක් හේතුවෙන් චැලෙන්ජර් ෂටලය අනතුරට පත්වූබව සැලකේ. එතැන් පටන් නාසා ආයතනය ෂටල යානා අභ්‍යාවකාශ ගත කිරිම නැවැත්වූ අතර ඉන් වසර 3කට පසු නැවතත් ෂටල අභ්‍යාවකාශ ගත කිරීමේ කටයුතු අරඹනලදී. මෙයට ප්‍රධානතම හේතුව වූයේ අනතුරෙන් පසු නිපදවූ සියලු ෂටල යානා විශේෂ විශ්ලේෂණයකට ලක්කිරීමෙන් පසු අභ්‍යාවකාශ ගත කිරීමයි.
ක්‍රිස්තු වර්ෂ 1990
1990 වර්ෂයේදී තාරකා විද්‍යාව සදහටම වෙනස් විය, ඒ හබල් දුරේක්ෂය අභ්‍යාවකාශ ගතවීමත් සමඟය.ෂටලයක් මගින් පෘථිවිය වටා කක්ෂගතකල හබල් දුරේක්ෂය අභ්‍යාවකාශයේ ඇති ඇසක් බඳුය. ඉතිහාසයේ ප්‍රසිද්ධම දුරේක්ෂයක් වන හබල් දුරේක්ෂයේ දර්පණයේ විශ්කම්භය මීටර 2.4 ක් වන අතර පෘථිවියෙන් එපිට පිහිටා ඇති නිසා හබල් දුරේක්ෂය වෙතින් ලැබෙන දර්ශණ ඉතා පැහැදිලිය. මෙම හබල් දුරේක්ෂයේ විශේෂත්වය වන්නේ අධෝරක්ත කිරණ සහ පාරජම්බුල කිරණ ග්‍රහණය කර ගත හැකිවීමයි. හබල් දුරේක්ෂයේ පැවති දර්පණ දෝෂය 1993 දී නැවත් ප්‍රතිසංස්කරණය කරනලදී. හබල් දුරේක්ෂය මෙතෙක් දැක නොතිබූ විශ්වයේ නිහාරිකා, තාරකා,මන්දාකිණි රැසක්ම ඡායාරූපගත කිරීමට සමත්විය.මෙම හබල් දුරේක්ෂය තාරකා විද්‍යාවේ රසය තවතවත් වැඩි කිරිමට සමත්ය.
තවද 1990 වර්ෂයේදී නාසා ආයතනය මගින් ‘මැගලන් ‘ නැමති යානය අභ්‍යාවකාශ ගතකරයි.මෙම මැගලන් නම් යානය සිකුරු ග්‍රහයාවටා කක්ෂගතකර වසර තුනක්පමණ කාලයක් සිකුරු ග්‍රහයා ගේ ඡායාරූප සහ නවතම තොරතුරුද පෘථිවිය වෙත එවන ලදි.මෙම මැගලන් යානය ප්‍රධානතම අරමුණ වී ඇත්තේ ග්‍රහලෝක තරණය කිරීමයි. මැගලන් සමඟ තවත් සෙසු යානා 2ක් අභ්‍යාවකාශ ගත කෙරිණ. මෙම යානා වලින් ගැලීලියෝ යානය බ්‍රහස්පතී ග්‍රහයා වෙතටද, කැසිනි යානය සෙනසුරු ග්‍රහයා වෙතටද ළගාවිය.මෙම යානා මගින් බොහෝමයක් නවතම තොරතුරු ලබාගැනීමට නාසා ආයතනය සමත්විය.
ක්‍රිස්තු වර්ෂ 1992
කොස්මික් බැක්ග්‍රවුන්ඩ් එක්ස්ප්ලෝරර් (Cosmic Background Explorer- COBE) නම් යානය අභ්‍යාවකාශ ගතවිය. මෙම යානය අභ්‍යාවකාශ ගත කිරීමේ ප්‍රධානතම අරමුණ වී ඇත්තේ විශ්වයේ ඇති අන්තරීක්ෂ පසුබිම් විකිරණ විශ්ලේෂණය කිරිමයි. මහා පිපිරුමෙන් පසුව විශ්වයේ ඉතිරි වූ පසුබිම් විකිරණය විශ්ලේෂණය කොට එය සිතියම් ගත කිරීමට මෙම යානය සමත් විය.
ක්‍රිස්තු වර්ෂ 1998
අන්තර්ජාතික අභ්‍යාවකාශ මධයස්ථානයේ වැඩ අරඹන ලදී.මෙම අභ්‍යාවකාශ මධ්‍යස්ථානය පෘථිවිය වටා කක්ෂගත කරයි. ජාතීන් කීපයක එකමුතුවෙන් වැඩ අරඹන ලද මෙම අභ්‍යවකාශ මධ්‍යස්ථානය තුල එක වරකට අභ්‍යාවකාශ ගාමීන් සත් දෙනකුට පර්යේෂණ කටයුතු කල හැකි අතර පෘථිවිය මත සිදුකල නොහැකි අවදානම් පර්යේෂණ කටයුතු මෙම මධ්‍යස්ථානය තුල සිදුකිරිමට හැකිය.මෙම අභ්‍යාවකාශ මධ්‍යස්ථානය ප්‍රමාණයෙන් පාපන්දු පිටියක් තරම් විශාලය.
ක්‍රිස්තු වර්ෂ 2004
අගහරු ග්‍රහයා පිළිබඳ තොරතුරු සෙවීමට “මාර්ස් එක්ස්ෆෝලරේෂන්” රෝවරය අගහරු වෙත යවන ලදී. මෙම යානයේ උපයානා දෙක වන “ස්පිරිට්” සහ “ඔපට්‍යුනිටි” යන රෝවර දෙක අගහරු ග්‍රහයාගේ පෘෂ්ඨය මතට පතිත කර අගහරු ග්‍රහයාගේ නවතම තොරතුරු රැසක්ම හෙලිකර ගැනීමට ඇමරිකාව සමත් විය.
ක්‍රිස්තු වර්ෂ 2005
ඇමරිකාවේ විද්‍යාඥයින් පිරිසක් විසින් “ටෙම්පල් 1” නම් වූ ධූමකේතුව නිරීක්ශණය කර තොරතුරු සෙවීමේ අරමුණ ඇතිව “ඩීප් ඉම්පැක්ට්” යානය අභ්‍යාවකාශ ගත කරයි. එම යානාව ධූමකේතුවේ ඝට්ටනය වීමට සලස්වා එමගින් නවතම තොරතුරු රැසක් වාර්තාකරන ලදී.
ක්‍රිස්තු වර්ෂ 2006
මෙතෙක් අප සෞරග්‍රහ මණ්ඩලයට අයත්ව පැවති ග්‍රහයි නවදෙනාගේ සංඛ්‍යාව අටක් දක්වා පහල වැටුණි. “ජාත්‍යන්තර තාරකා විද්‍යා සම්මේලනය” මගින් ගනු ලැබූ තීරණයක් මත මෙසේ සිදුවිය. මෙයට හේතුව වූයේ ප්ලූටෝ යනු වාමන ග්‍රහයකු හෙවත් ක්ෂුද්‍ර ග්‍රහයක් ලෙසට නම් කිරීමයි. එහිදී ග්‍රහලෝකයේ ප්‍රමාණය සැලකිල්ලට ගෙන ඇත. අනෙක් ග්‍රහලෝකහා සසඳන කල ප්ලුටෝට ග්‍රහලෝවක් වීමට සැලකියයුතු තරම් විශාලත්වයක් නොමැත. ප්ලූටෝද ,සෙඩ්නා චාරෝන් සෙරස්යන වාමාන ග්‍රහ තත්වයට පත්වුණි.
ක්‍රිස්තු වර්ෂ 2007
චන්ද්‍රයා පිළිබඳ අධ්‍යනය සඳහා ජපානයෙන් යානයක් අභ්‍යාවකාශ ගත කරයි.ජපානයේ Tanegashima දූපතෙන් H-2A රොකට්ටුවෙන් මෙම යානය අභ්‍යාවකාශ ගතකරනලදී.මෙම යානය “කගුයා”(Kaguya) නම් වේ. මෙම යානය අභ්‍යාවකාශ ගත කිරීමේ ප්‍රධානතම අරමුණ වී ඇත්තේ චන්ද්‍රයාගේ උපත, පැවැත්ම හා චන්ද්‍රයාගේ සංයුතීන් පිළිබඳ අධ්‍යනය සඳහාය.
ක්‍රිස්තු වර්ෂ 2008
ඉන්දියානුවන්ද චන්ද්‍ර ගවේෂණ කටයුතු සඳහා යානයක් අභ්‍යාවකාශ ගතකරයි. එය”චන්ද්‍රයාන්-1″ නම් වේ. චන්ද්‍රයාන්-1 යානය චන්ද්‍රයා වටා කක්ෂ්‍ය ගතකොට චන්ද්‍රයාගේ නවතම ඡායාරූප සහිත තොරතුරු රැසක් ලබා ගැනීමට ඉන්දියාව සමත්විය.
මීට අමතරව වට ඉතා දිගුඅතීතයක් ඇත.නමුත් මෙම ලිපි පෙළෙහි අඩංගු වන්නේ එම දිගු අතීතයේ විශේෂ අවස්ථාවන් වේ.
Read More
