සාමාන්‍යයෙන් එක් මසකට දර්ෂණය වන්නේ එක් පූර්ණ සදක් පමණි. නමුත් මසකට පූර්ණ චන්ද්‍රයින් දෙකක් පිහිටන අවස්ථාවක් ඔබට සිහිපත් කල හැකිද?
ඇත්තටම මසකට පූර්ණ චන්ද්‍රයින් දෙකක් ඇතිවෙන්න පුලුවන්. යම් මාසයක පළවන හෝ දෙවන දින පූර්ණ සදක් දර්ෂණය වන විට එම මාසයේම තවත් පූර්ණ සදක් ඇති වීමට ඉඩකඩ තිබෙනවා. මෙලෙස සිදු වන්නේ පූර්ණ චන්ද්‍රයින් දෙකක් අතර කාලය දින 29 1/2 වන බැවිනි. නමුත් මෙම සිදුවීම නිතර සිදු වන්නක් නොවන බව දින දර්ෂණයක් ගෙන පරීක්ෂා කර බැලීමේදී ඔබට පැහැදිලි වේවි. තවද මෙවැනි අවස්ථා ඇතිවන්නේ සමහර අවුරුදු වලදී පමණයි. මේ නිසා මසකට පූර්ණ සදවල් දෙකක් පිහිටීම කලාතුරකින් ඇතිවන සූර්යග්‍රහණ, චන්ද්‍රග්‍රහණ තරම්ම වැදගත්කමක් උසුලනවා. මෙලෙස යම් මාසයක දෙවන වරට දර්ෂණය වන පූර්ණ චන්ද්‍රයා ‘නිල් චන්ද්‍රයා'(Blue Moon)ලෙස හැදින් වෙනවා. නමුත් මෙම දිනයේදී චන්ද්‍රයා නිල් පැහැයෙන් දිස් වීමක් සිදුවන්නේ නම් නැහැ. මෙම දෙවන වරට ඇතිවන පූර්ණ චන්ද්‍රයා දර්ෂණය වන්නේත් සාමාන්‍යය පොහොය දිනයකදී චන්ද්‍රයා දර්ෂණය වන ආකාරයටමයි. නමුත් මෙම සංසිද්ධිය නිල් චන්ද්‍රයෙකු ලෙස හැදින්වීමට හේතුව නම් තරමක් අවිනිශ්චිතයි.
ඉහත පැහැදිලි කිරීමට අමතරව නිල් චන්ද්‍රයා සදහා තවත් අර්ථදැක්වීම් කිහිපයක්ද පවතිනවා. මෙයින් එකකට අනුව නිල් චන්ද්‍රයා ලෙස හැදින්වෙන්නේ යම් ඍතුවක පූර්ණ චන්ද්‍රයින් 4ක් ඇතිවන විට එයින් 3 වෙනියට පූර්ණ චන්ද්‍රයෙකු ඇති වන දිනයටයි. වැඩිදුරටත් පැහැදිලි කලහොත්, ඍතුවක් යනු මාස 3 ක කාලයකි. මේ නිසා සාමාන්‍යයෙන් එක් මසකදී එක් පූර්ණ සදක් ඇතිවන බැවින් එක් ඍතුවක් සදහා පවතින්නේ පූර්ණ චන්ද්‍රයින් 3ක් පමණයි. නමුත් අප ඉහත සදහන් කල ආකාරයට එක් මසකදී පූර්ණ සදවල් දෙකක් ඇති වන විට එක් ඍතුවකදී ඇති වන පූර්ණ චන්ද්‍රයින් ගණන 4ක් බවට පත් වෙනවා. මෙවැනි ඍතුවකදී 3වන වරට දර්ෂණය වන පූර්ණ චන්ද්‍රයා ‘නිල් චන්ද්‍රයා'(Blue Moon)ලෙස අතීතයේදී හදුන්වා තිබෙනවා. කෙසේ වෙතත් වර්තමානයේ නිල් චන්ද්‍රයා ලෙස හැදින්වෙන්නේ ඉහත පැහැදිලි කිරීමට අනුව අර්ථදැක්වෙන සංසිද්ධියයි.
1999 වසරේ මාර්තු මාසයේදී දර්ෂණය වූ නිල් චන්ද්‍රයා සංසිද්ධිය
1/03/1999
නිල් චන්ද්‍රයා සංසිද්ධිය දර්ෂණය වන දිනයන්
|
Year |
Month |
Date |
Time that moon becomes a Full Moon |
| 2001 | Nov |
1 |
11h 11m |
|
|
|
30 |
Dec-1 2h 19m |
|
2004 |
Jul |
2 |
16h 39m |
|
|
|
31 |
23h 35m |
|
2007 |
Jun |
1 |
6h 34m |
|
|
|
30 |
19h 19m |
|
2009 |
Dec |
2 |
13h 00m |
|
|
|
31 |
2010 Jan-1 00h 43m |
|
2012 |
Aug |
2 |
8h 57m |
|
|
|
31 |
16h 13m |
|
2015 |
Jul |
2 |
7h 50m |
|
|
|
31 |
16h 13m |
|
2018 |
Jan |
2 |
7h 54m |
|
|
|
31 |
18h 57m |
|
|
March |
2 |
6h 21m |
|
|
|
31 |
18h 07m |
|
2020 |
Oct |
1 |
Oct-2 2h 35m |
|
|
|
31 |
20h 19m |
|
2023 |
Aug |
1 |
Aug-2 00h 01m |
|
|
|
31 |
7h 5m |
- ඉහත සියලු වේලාවන් ශ්‍රී ලංකාවේ සම්මත පැය 24 ඔරලෝසු වේලාවෙන් දක්වා ඇත.
- ඉහත දක්වා ඇති සියලු දිනයන් ශ්‍රී ලංකාවේ අප භාවිතා කරන දින දර්ෂණයන්ට අනුව පොහොය දිනයන් නොවිය හැක. එසේ වන්නේ චන්ද්‍රයා පූර්ණ චන්ද්‍රයෙකු බවට පත් වන සෑම දිනයක්ම පොහොය දිනයක් ලෙස නොගන්නා හෙයිනි.
- චන්ද්‍ර කලාවන් ආරම්භවන වේලාවන්ද සහිත 2009 වර්ෂයේ දින දර්ෂණය පහත පිවිසුමෙන් ලබාගත හැක.